SNEEK - ‘Ondernemen met Impact’ luidt het motto van het economisch actieplan van de gemeente Súdwest-Fryslân. De Workumse stichting De Hoekseize slaat op dat vlak twee vliegen in één klap: hun bijzondere vastgoedconcept gaat leegstand tegen én helpt kleine ondernemers aan betaalbare winkelruimte. Voorzitter Henk de Haas en accountmanager Jan Tadema van de gemeente vertellen over deze unieke oplossing en de ondersteuning die de gemeente bij zulke initiatieven kan bieden.

Toen er rond de eeuwwisseling voor kleine ondernemers maar weinig mogelijkheden waren om bouwgrond te bemachtigen voor een bedrijfspand, sloeg een twintigtal Workumers de handen in elkaar. Met zogenaamde 5B-gelden realiseerden ze een bedrijfsverzamelgebouw waarin ondernemers tegen een aantrekkelijke huur hun onderneming konden runnen, en ziedaar: Stichting De Hoekseize was geboren.

Leegstaande panden

Inmiddels voorziet de markt weer voldoende in bouwgrond en heeft de stichting haar focus verlegd naar het knusse centrum van de Elfstedenstad. Om te voorkomen dat de middenstand daar verdwijnt, koopt De Hoekseize interessante leegstaande panden en woningen op, om ze vervolgens te verbouwen tot winkelpand en aan kleine ondernemers te verhuren.

‘Vrij recent hebben we bijvoorbeeld nog een pand aangekocht dat leegstond,’ vertelt voorzitter Henk de Haas geanimeerd. ‘De eigenaar woonde erboven, maar had er verder geen plannen mee. Wij wisten dat er een bloemist op zoek was naar een huurpand, dus we hebben het gekocht en volledig gerenoveerd. Nu verhuren we het aan die bloemist, en omdat we als stichting geen winstoogmerk hebben, doen we dat voor een zo laag mogelijke prijs. We zorgen natuurlijk dat we andere verhuurders niet wegconcurreren, maar we doen het wel zodanig dat iemand daar rustig kan starten.’

Rotte kies

De Hoekseize vindt het belangrijk om zich in te zetten voor kleine ondernemers. ‘Kleinere bedrijven brengen gezelligheid, zijn vaak flexibel en kunnen goed omgaan met tegenslag,’ legt Henk uit, ‘dus die geven we graag een duwtje in de rug. Dat wil niet zeggen dat bijvoorbeeld een Action of Blokker niet welkom is in Workum, maar het moet ook niet zo zijn dat er uitsluitend grote winkelketens zitten. Want als er een klein winkeltje dichtgaat, is dat geen ramp – daar komt altijd wel weer een huurder of koper voor. Maar als er een grote winkel dichtgaat, is dat in een stad als Workum echt een rotte kies. Een veelheid van kleine winkeltjes houdt elkaar veel meer in stand.’

Henk stipt bovendien aan dat een actieve ondernemerskern ook weer andere ondernemers activeert. ‘Want als winkeleigenaars zien dat het centrum goed functioneert, zijn ze eerder geneigd om bijvoorbeeld een nieuwe toonbank te plaatsen, of het pand te schilderen. Ze worden weer enthousiast en zien er weer brood in, en dat is een beweging die wij graag op gang helpen.’

Bestendigheid verstevigen

Jan Tadema, die als accountmanager ondernemen binnen de gemeente onder andere Workum onder zijn hoede heeft, is – niet verwonderlijk – erg blij met het werk van De Hoekseize. ‘Mede door hun initiatieven blijven bedrijven en bedrijfslocaties in de binnenstad in stand,’ vertelt hij. ‘En dat komt ook de leefbaarheid van Workum ten goede. Het maakt de stad aantrekkelijker voor inwoners, bezoekers en toeristen.’

Vanzelfsprekend doen Jan en zijn collega’s bij de gemeente dus hun best om De Hoekseize in hun activiteiten te faciliteren. ‘Daar heeft de stad immers ook baat bij: een goed en betaalbaar bedrijfspand kan de bestendigheid van ondernemers flink verstevigen. We kijken bijvoorbeeld samen naar de ontwikkeling van omgevingsvisies, en we zorgen ervoor dat de gebruiksmogelijkheden van panden ruimer worden, zodat ze aansluiten op de veranderende markt.’

De schouders eronder

Op de vraag of het model van De Hoekseize ook in andere steden en dorpen in de gemeente zou kunnen worden uitgerold, knikt Henk bevestigend. ‘Workum is vast niet de enige plek waar mensen het belangrijk vinden dat het centrum niet verarmt, dat het gezellig blijft en dat ondernemers hun boterham kunnen verdienen. Leegstand is in heel Nederland een probleem, en wij kunnen daarin zeker een voorbeeldfunctie oppakken.’

Ook Jan ziet brood in de herhaalbaarheid van De Hoekseize, en benadrukt dat de gemeente daarbij ook een rol kan spelen. ‘Ik hoop dat andere ondernemers uit dit artikel meenemen dat ze met zulke ideeën altijd bij ons terecht kunnen. We kunnen ze misschien niet financieel helpen, maar verder doen we alles om dergelijke initiatieven te ondersteunen. Wij kunnen faciliteren als ondernemers en inwoners samen de schouders eronder zetten en met plannen komen. Dus als dat dan ook gebeurt, dan koesteren we dat echt.’